Artykuły

Jąkanie… jak sobie z nim (po)radzić?

Autor książki, profesor Zbigniew Tarkowski zajmuje się patologią mowy, psychologią, medycyną, zarządzaniem i przedsiębiorczością. Jest uznanym specjalistą w dziedzinie jąkania. „Jąkanie. Księga pytań i odpowiedzi” to kolejna pozycja jego autorstwa. Lektura ta
z pewnością zaciekawi osoby zajmujące się terapią jąkania, a więc logopedów, neurologopedów, psychologów, a także osoby dotknięte tych zaburzeniem oraz ich rodziny.

Profesor tak skonstruował tą książkę, że poprzez odpowiedzi na najczęściej nurtujące nas pytania, wyjaśnia wszystkie zagadnienia związane z jąkaniem. Dzięki temu poznajemy istotę jąkania, jego objawy, strukturę, przyczyny, reakcję otoczenia na niepłynność mówienia. Dowiadujemy się, dlaczego jąkanie stanowi tabu. Ponadto poznajemy, jaki jest obraz jąkania
u dzieci, a jaki u dorosłych i czy z jąkania się wyrasta.

Odpowiedzi na pytania autor zobrazował wypowiedziami osób, dotkniętych tą przypadłością, z którymi pracował bądź rozmawiał. Cytaty wplecione w treść znakomicie relacjonują wagę problemu jakim jest jąkanie, z punktu widzenia osób nim dotkniętych. Ukazują determinację jego podopiecznych w walce z tym zaburzeniem.

Niezwykle interesujące są przytoczone fragmenty wywiadów z osobami znanymi z radia i telewizji, które mówią niepłynnie. Osoby te opowiadają o swoich przeżyciach, odczuciach i reakcjach otoczenia na ich niepłynne wypowiedzi. I tak, np. prof. Bogdan Adamczyk (również specjalista w dziedzinie jąkania) wspomina: „ Czy się jąkałem? A, to zależało, kto był moim rozmówcą. (…) Jak mówiłem do siebie samego, to się nie jąkałem. (…) Uczestnicząc w chóralnym mówieniu, nie jąkałem się. (…) Natężenie mojego jąkania zależało od tego, jak mówił mój rozmówca, (…) od tremy, jaką czułem przed słuchaczem”.

Fenomen jąkania, jak pisze prof. Zbigniew Tarkowski, wynika z jego zmienności – może się ono pojawiać i znikać. Występuje
w niektórych sytuacjach, a nie jest dostrzegalne w innych. Niepłynność mówienia nasila się w jednej rozmowie, a niknie w drugiej.
W towarzystwie jąkający się może z jednymi osobami rozmawiać płynnie, z drugimi niepłynnie. Zmiany te są zadziwiające i trudne do wyjaśnienia.

Stąd w kolejnych rozdziałach „Księgi…” znajdujemy odpowiedzi na pytania dotyczące diagnozy i terapii osób jąkających się.

Sam autor i wielu jego respondentów uważają, że jąkania nie należy akceptować. Pewien jąkający się chłopak, w rozmowie
z profesorem mów, że „należy akceptować osobę, która się jąka, ale nie należy akceptować jąkania”.

Natomiast jąkająca się dziewczyna mówi: Sądzę, że gdyby otoczenie częściej zwracało mi uwagę na jąkanie, to zajęłabym się szybciej tym problemem. (…) Rolą otoczenia jest uzmysłowić osobie jąkającej się, że należy podjąć walkę z jąkaniem”.

Jednak by podjąć ową walkę niezwykle ważna jest motywacja. Zbigniew Tarkowski podaje i wyjaśnia, ze do tego niezwykle przydatna okazuje się sztuka motywowania do leczenia, w której decydują przede wszystkim 4 czynniki:

  • Nieakceptowanie jąkania
  • Przebieg terapii
  • Koszty terapii
  • Wsparcie otoczenia i wiara w poprawę.

Jestem przekonana, że treści zawarte w recenzowanej książce i sposób ich „podania” ułatwią czytelnikowi zrozumienie istoty zaburzenia, jakim jest jąkanie.

                                                                                                                                  Gorąco zachęcam do lektury

                                                                                                                                  Małgorzata Jacewicz